به گزارش مشرق، طبق آمار منتشره بانک مرکزی پس از برجام آمار دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و سیستم بانکی کاهش یافته به نحوی که کل دارایی‌های خارجی سیستم بانکی در فروردین ماه 95 از 582/3 هزار میلیارد تومان با 1/9 درصد کاهش به 571/4 هزار میلیارد تومان رسیده است، این درحالی است که وام و اعتبارات دریافتی از خارج و سپرده‌های ارزی در مدت زمان بررسی شده با کاهش حدود 0/5 درصدی  مواجه بوده است.

بر اساس این آمار بدهی بخش‌های دولتی به سیستم بانکی در دولت روحانی از 96 هزار میلیارد تومان به رقم بی‌سابقه 225/2 هزار میلیارد تومان در فروردین 96 رسیده است که نشان از رشد 134 درصدی بدهی‌های دولتی به سیستم بانکی دارد.

طبق آمار منتشر شده، بدهی بخش دولتی به بانک‌ها در زمان روی کار آمدن حسن روحانی، سالانه با رشدی بالای 20 درصد همراه بوده؛ رقمی حدود ۱۰۲ هزار میلیارد تومان که طی این سال‌ها با رشد بیش از ۱۳۴ درصدی به بیش از ۲۲۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب باید حجم بدهی‌های دولت یازدهم را که برای دولت دوازدهم برجای می‌گذارد حدود 129 هزار میلیارد تومان دانست.  بدهی‌های دولتی به ترتیب در فروردین 93 با 24 درصد افزایش به 119/1 هزار میلیارد تومان و در سال‌های بعد به ترتیب با افزایش 27/7 درصد، 22/1 درصد و 21/3 درصد به ارقام 152/1 هزار میلیارد تومان، 185/7 هزار میلیارد تومان و در نهایت به 225/2 هزار میلیارد تومان رسیده است.

جزئیات بدهی‌های دولتی

رقم بدهی بخش دولتی به بانک‌ها شامل دو بخش «بدهی دولت» و «بدهی شرکت‌ها و مؤسسات دولتی» می‌شود که براساس این تقسیم‌بندی در سال‌جاری بدهی «دولت» به بانک‌ها به ۱۹۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و بدهی مؤسسات و شرکت‌های دولتی نیز به ۳۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسید که نشان از رشد ۲۴ و ۵ درصدی دارد.

 نکته قابل تأمل روند رو‌به‌رشد بدهی‌های دولتی در قیاس با شرکت‌های دولتی است که شکل کلی بدهی‌های دولتی را نشان می‌دهد.

بدهی دولتی از فروردین 92 تا فروردین 96 به ترتیب سالانه 28/8 درصد، 28/4 درصد، 25درصد و 24/4 درصد افزایش یافته است، به نحوی که بدهی‌های دولتی از فروردین ماه 92 با رقم 75/2هزارمیلیارد تومان به بالاترین رقم خود و به عدد 193/4 هزار میلیارد رسیده است که در این حوزه نیز بدهی‌ها حدود 157 درصد رشد داشته‌اند.

با این حال رقم بدهی شرکت‌های دولتی از 20/8هزار میلیارد تومان به 31/7 هزار میلیارد تومان (در فروردین 96‌) افزایش یافته که طی چهار سال 92 تا 96 به ترتیب 6/9 ، 24/4 ، 9 و5/2 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

بدهی‌های غیر‌دولتی چقدر است‌؟

 همچنین بررسی وضعیت بدهی‌های غیر‌دولتی به سیستم بانکی نشان می‌دهد بدهی بخش غیر‌دولتی از 413/4 هزار میلیارد تومان در فروردین سال 92 به 913/1 هزار میلیارد تومان رسیده که افزایشی حدود 2/2 برابری داشته است. افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی، بیانگر استقراض دولت از منابع بانک مرکزی است و یکی از شاخص‌های مهم بی‌انضباطی مالی و پولی محسوب می‌شود، یعنی دولت کسری بودجه خود را با استقراض از بانک مرکزی تأمین می‌کند و بانک مرکزی هم مجبور به چاپ پول می‌شود.

بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی

بر اساس این گزارش، بدهی بانک‌ها نیز در سال‌های مورد بررسی نشان می‌دهد ارزش بدهی از 52 هزار میلیارد تومان در فروردین ماه سال 1392 به حدود 101 هزار میلیارد تومان رسیده که رشدی 94 درصدی را طی چهارساله دولت یازدهم نشان می‌دهد.

همچنین در سال‌های مورد بررسی به ترتیب بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی 24/8 درصد، 30 درصد، 4/5 درصد و 14/5 درصد افزایش یافته است. در بررسی سایر مؤلفه‌ها مانند نقدینگی نیز می‌توان مدعی شد رقم آن در فروردین 92 بر‌اساس اعلام بانک مرکزی 469/4  هزار میلیارد تومان بوده که در فروردین ماه امسال به 1264/1 هزار میلیارد تومان رسیده است که نشان از افزایش 164 درصدی نقدینگی طی مدت چهارسال بررسی شده دارد.

همچنین نقدینگی طی سال‌های 92 تا 96 نیز به ترتیب با رشد40/9 ، 21/6 ، 29/6 و 23/7 درصد همراه بوده است.

نگاهی به آمار حجم بدهی‌های دولتی که سالانه به طور متوسط بیش از 20 درصد رشد داشته و آمار افزایش نقدینگی در سال‌های مذکور نشان می‌دهد ادعای دولت در انضباط مالی و استناد آن در به دست آوردن دستاورد کاهش تورم چندان منطقی نبوده است، لذا از یک سو دولت بدهکاری سنگینی را بر دوش می‌کشد که سالانه علاوه بر ازدیاد آن لابد باید سود سالانه اوراق خزانه اسامی (‌اوراق بدهی‌) را به آن بیفزاید و از سوی دیگر با توجه به افزایش حجم نقدینگی باید منتظر آثار منفی آن در اقتصاد بود زیرا هر‌گونه دخالت در کنترل قیمت‌ها و سر‌کوب آنها در نهایت در سرفصل بدهی‌های دولت متورم‌تر خواهد شد که این موضوع نیز به چاپ پول به روش‌های مختلفی مانند اوراق خزانه یا چاپ مستقیم پول از طریق بانک مرکزی یا گران‌کردن نرخ ارز منجر خواهد شد.

منبع: روزنامه جوان